Tìm hiểu về khí cụ điện [Bài 5]: Đồng hồ đo điện – “Anh kế toán” trung thực của mọi nhà

Lời mở đầu

Chào bà con,

Sau khi tìm hiểu về các thiết bị đóng ngắt và điều khiển, hôm nay chúng ta sẽ nói về một thiết bị không thể thiếu trong mỗi hộ gia đình, đó là Đồng hồ đo điện.

Đồng hồ đo điện giống như một “anh kế toán” trung thực, ghi lại chính xác lượng điện mà mình đã sử dụng mỗi ngày, mỗi tháng. Dù có “xài sang” hay “xài tiết kiệm”, anh kế toán này cũng sẽ ghi lại đầy đủ và không bao giờ biết “nói dối”.

1. Đồng hồ đo điện là gì?

1.1. Định nghĩa

Đồng hồ đo điện là thiết bị dùng để đo lường lượng điện năng tiêu thụ (đơn vị là kWh) của một hộ gia đình, một công ty hay một khu vực. Dựa vào con số này mà công ty điện lực sẽ tính tiền điện hàng tháng cho mình.

1.2. Tên gọi

• Tên thường gọi: Đồng hồ điện, công tơ điện.
• Tên chuyên ngành: Electricity meter, Watt-hour meter.
• Tên gọi khác: Công tơ điện, đồng hồ điện tử, đồng hồ cơ.

1.3. Chức năng và ứng dụng

Chức năng chính: Ghi nhận và hiển thị lượng điện năng tiêu thụ. Từ đó, người dùng có thể theo dõi và quản lý việc sử dụng điện của gia đình.

Ứng dụng: Đồng hồ đo điện được lắp đặt ở đầu nguồn điện của mỗi nhà, mỗi khu phố, mỗi nhà máy.

Có thiết bị nào thay thế không? Về cơ bản, không có thiết bị nào thay thế hoàn toàn đồng hồ đo điện, vì nó là thiết bị bắt buộc phải có để tính tiền điện. Tuy nhiên, ngày nay có các loại đồng hồ điện thông minh (smart meter), có thể đo lường và truyền dữ liệu về công ty điện lực mà không cần người đến ghi chỉ số.

2. Phân loại Đồng hồ đo điện

Đồng hồ đo điện được phân thành hai loại chính:

• Đồng hồ cơ (Analog meter): Là loại truyền thống, có một đĩa tròn quay bên trong. Tốc độ quay của đĩa tỷ lệ thuận với lượng điện tiêu thụ. Con số được hiển thị trên một dãy số cơ học.
• Đồng hồ điện tử (Digital meter): Là loại hiện đại, dùng các vi mạch điện tử để đo lường và hiển thị kết quả trên màn hình LCD. Loại này cho kết quả chính xác hơn, và có thể kết nối với hệ thống thông minh để truyền dữ liệu từ xa.

3. Cấu tạo và cơ chế hoạt động của Đồng hồ đo điện

3.1. Cấu tạo

• Đồng hồ cơ: Gồm cuộn dây điện áp, cuộn dây dòng điện, đĩa nhôm, nam châm vĩnh cửu và bộ phận đếm số.
• Đồng hồ điện tử: Gồm vi xử lý, bộ nhớ, bộ chuyển đổi và màn hình hiển thị.

3.2. Cơ chế vận hành

• Đồng hồ cơ: Dòng điện đi vào cuộn dây, tạo ra từ trường làm cho đĩa nhôm quay. Tốc độ quay của đĩa được ghi lại và hiển thị lên bộ đếm số.
• Đồng hồ điện tử: Dòng điện đi vào mạch điện tử, vi xử lý sẽ tính toán lượng điện tiêu thụ và hiển thị con số trên màn hình.

4. Lưu ý khi mua và sử dụng Đồng hồ đo điện

• Chọn đúng loại: Đối với hộ gia đình, nên dùng loại đồng hồ 1 pha. Đối với các công xưởng lớn, dùng đồng hồ 3 pha.
• Kiểm tra chỉ số: Hàng tháng, khi nhân viên điện lực đến ghi chỉ số, mình nên kiểm tra lại xem con số có khớp với chỉ số trên đồng hồ của mình hay không.
• Bảo vệ đồng hồ: Nên lắp đồng hồ ở nơi khô ráo, tránh mưa gió, và được bảo vệ bằng một chiếc tủ điện.

5. Nhược điểm và cách khắc phục

Nhược điểm:

• Đồng hồ cơ: Độ chính xác có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường, nhiệt độ.
• Đồng hồ điện tử: Có thể bị ảnh hưởng bởi nhiễu điện từ.

Cách khắc phục:

• Thường xuyên kiểm tra đồng hồ và so sánh với hóa đơn tiền điện.
• Lắp đặt đồng hồ ở vị trí an toàn, tránh bị tác động từ bên ngoài.

Lời kết

Đồng hồ đo điện là một “anh kế toán” cực kỳ cần thiết trong mỗi gia đình, giúp chúng ta kiểm soát chi tiêu và sử dụng điện một cách hợp lý.

Nếu bà con có bất cứ thắc mắc nào về cách đọc đồng hồ điện hay muốn lắp đặt hệ thống điện thông minh để quản lý năng lượng hiệu quả hơn, hãy liên hệ với tôi để được tư vấn miễn phí. Tôi là Phạm Minh Liêm, chuyên tư vấn, thiết kế, thi công và bảo trì các hệ thống Smart Home. Bà con có thể liên hệ với tôi qua:

• Điện thoại: 0902633999
• Nhắn tin Messenger: m.me/smarthomeminhliem
• Nhắn tin/Gọi Zalo: zalo.me/0902633999
• Hoặc ghé thăm cửa hàng tại: Ấp Đôi Ma, Xã Gia Thuận, Tỉnh Đồng Tháp.

Bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về một thiết bị cực kỳ quan trọng khác trong hệ thống điện, đó là Rơ-le điện từ.